Προστατίτιδα: πώς να αναγνωρίσετε την ασθένεια

Η φλεγμονή του προστάτη είναι ένα από τα κύρια ουρολογικά προβλήματα στους άνδρες κάτω των 50 ετών. Δέκα έως δώδεκα τοις εκατό όλων των εκπροσώπων του ισχυρότερου φύλου έχουν παρουσιάσει συμπτώματα προστατίτιδας τουλάχιστον μία φορά στη ζωή τους. Η ασθένεια μπορεί να εμφανιστεί σε οξεία και χρόνια μορφή, από την οποία εξαρτώνται άμεσα τα σημεία και τα συμπτώματά της.

Τι είναι η προστατίτιδα

Προστατίτιδα είναι ένας όρος που σημαίνει φλεγμονή του αδένα του προστάτη.Ο προστάτης αδένας ή ο προστάτης είναι ένα όργανο του ανδρικού αναπαραγωγικού συστήματος. Το κανονικό του μέγεθος δεν ξεπερνά το μέγεθος ενός καρυδιού. Ο αδένας βρίσκεται κάτω από την ουροδόχο κύστη, μπροστά από το ορθό. Ο προστάτης περιβάλλει την ουρήθρα, τον σωλήνα μέσω του οποίου τα ούρα και το σπέρμα εξέρχονται από το σώμα. Η κύρια λειτουργία του είναι η παραγωγή έκκρισης (προστατικού χυμού), που υποστηρίζει τη ζωτική δραστηριότητα του σπέρματος μετά την εκσπερμάτιση.

Η φλεγμονώδης διαδικασία στον αδένα του προστάτη μπορεί να προκληθεί από μόλυνση, καθώς και από διάφορους άλλους λόγους.

Τύποι και πρώτα σημάδια της νόσου

Τα πρώτα σημάδια και τα περαιτέρω συμπτώματα θα εξαρτηθούν από τον τύπο της προστατίτιδας. Συνολικά, οι κλινικοί γιατροί διακρίνουν 4 ποικιλίες.

1. Οξεία βακτηριακή προστατίτιδα: Προκαλείται από βακτηριακή λοίμωξη, συνήθως έχει μια ξαφνική έναρξη που μπορεί να μοιάζει με συμπτώματα γρίπης. Αυτός είναι ο λιγότερο κοινός από τους τέσσερις τύπους προστατίτιδας.
2. Χρόνια βακτηριακή προστατίτιδα: Χαρακτηρίζεται από υποτροπιάζουσες βακτηριακές λοιμώξεις του προστάτη. Μπορεί να υπάρχουν ελάχιστα ή καθόλου συμπτώματα μεταξύ των επιθέσεων, γι' αυτό και μπορεί να είναι δύσκολο να αντιμετωπιστεί με επιτυχία.
3. Χρόνια προστατίτιδα/σύνδρομο χρόνιου πυελικού πόνου: Οι περισσότερες περιπτώσεις προστατίτιδας ανήκουν σε αυτή την κατηγορία, αλλά ταυτόχρονα αυτός ο τύπος είναι ο λιγότερο κατανοητός. Μπορεί να χαρακτηριστεί ως φλεγμονώδες ή μη, ανάλογα με την παρουσία ή απουσία κυττάρων που καταπολεμούν τις λοιμώξεις - αντισώματα στα ούρα, το σπέρμα και τις εκκρίσεις του προστάτη. Συχνά είναι αδύνατο να προσδιοριστεί μια συγκεκριμένη αιτία. Τα συμπτώματα μπορεί να έρχονται και να φεύγουν ή να παραμένουν διακοπτόμενα.
4. Ασυμπτωματική φλεγμονώδης προστατίτιδα: Αυτή η ασθένεια συχνά διαγιγνώσκεται τυχαία κατά τη διάρκεια θεραπείας για υπογονιμότητα ή καρκίνο του προστάτη. Τα άτομα με αυτή τη μορφή προστατίτιδας δεν έχουν παράπονα για συμπτώματα ή ενόχληση, ωστόσο, οι εξετάσεις δείχνουν την παρουσία μολυσματικών κυττάρων στην έκκριση του προστάτη.

Κύρια συμπτώματα

Τα συμπτώματα που σχετίζονται με την προστατίτιδα μπορεί να ποικίλλουν ανάλογα με την υποκείμενη αιτία της νόσου.Τα κοινά, σταδιακά αυξανόμενα συμπτώματα περιλαμβάνουν:

• πόνος ή κάψιμο κατά την ούρηση (δυσουρία).
• δυσκολία στην ούρηση, όπως μια λεπτή ροή ούρων ή αργά, διακοπτόμενα ούρα.
• συχνή ούρηση, ειδικά τη νύχτα (νυκτουρία - πηγαίνοντας στην τουαλέτα περισσότερες από 2 φορές τη νύχτα).
• επείγουσα παρόρμηση για ούρηση.

Ένα σημαντικό σύμπτωμα είναι ο πόνος, ο οποίος μπορεί να εμφανιστεί ή να εκπέμπεται σε διάφορες περιοχές του κάτω μέρους του σώματος. Αυτή μπορεί να είναι:

• στο ορθό (ορθικό), μερικές φορές σε συνδυασμό με δυσκοιλιότητα.
• στην κοιλιά και/ή στο κάτω μέρος της πλάτης.
• στο περίνεο - μεταξύ του οσχέου και του ορθού.

Οι ασθενείς συχνά αναφέρουν ενόχληση στο πέος και στους όρχεις. Η επώδυνη εκσπερμάτιση είναι χαρακτηριστική και, επιπλέον, η προστατίτιδα μπορεί να συνοδεύεται από σεξουαλική δυσλειτουργία.

Η ταχεία και σοβαρή έναρξη είναι συνήθως χαρακτηριστική της οξείας βακτηριακής μορφής, η οποία διακρίνεται από ένα πρόσθετο σύμπλεγμα συμπτωμάτων παρόμοιο με αυτό που εμφανίζεται κατά τον ιό της γρίπης.Αυτό:

• πυρετός και ρίγη?
• γενική κακουχία και πόνοι στο σώμα.
• διευρυμένοι λεμφαδένες?
• πονόλαιμος.

Εάν ο ασθενής αγνοήσει τα πρώτα σημάδια της νόσου και δεν ζητήσει βοήθεια από ουρολόγο-ανδρολόγο, τότε υπάρχουν επικίνδυνες περιπτώσεις πυωδών επιπλοκών. Η οξεία λοιμώδης προστατίτιδα μπορεί να εξελιχθεί σε σοβαρή μορφή παθολογίας, όταν ο ιστός του προστάτη καλύπτεται με φλύκταινες ή αποστήματα. Τα συμπτώματα περιλαμβάνουν τα ακόλουθα:

• θολά ούρα ή αίμα στα ούρα.
• έκκριση από την ουρήθρα?
• άσχημη μυρωδιά ούρων και έκκριμα.

Εάν εντοπίσει αρχικά σημάδια φλεγμονής, ένας άνδρας θα πρέπει να συμβουλευτεί αμέσως έναν γιατρό για περαιτέρω διάγνωση.

Διαγνωστικές μέθοδοι

Η προστατίτιδα συνήθως διαγιγνώσκεται μέσω εργαστηριακού ελέγχου δείγματος ούρων και εξέτασης του προστάτη αδένα από ουρολόγο.Αυτή η εξέταση περιλαμβάνει ψηλάφηση του προστάτη μέσω του ορθού για την εξέταση τυχόν ανωμαλιών. Μερικές φορές ο γιατρός συλλέγει και εξετάζει ένα δείγμα εκκρίσεων προστάτη. Για να το αποκτήσει, ο ουρολόγος κάνει μασάζ στον αδένα κατά τη διάρκεια μιας ορθικής εξέτασης. Επειδή υπάρχει ανησυχία ότι η διαδικασία μπορεί να απελευθερώσει βακτήρια στην κυκλοφορία του αίματος, αυτή η εξέταση αντενδείκνυται σε περιπτώσεις οξείας βακτηριακής προστατίτιδας.

Ο ουρολόγος μετρά επίσης τη θερμοκρασία του σώματος στη μασχάλη και στο ορθό και στη συνέχεια συγκρίνει τα αποτελέσματα. Κατά τη διάρκεια της οξείας προστατίτιδας, η θερμοκρασία στον πρωκτό θα διαφέρει προς τα πάνω κατά περίπου 0, 5 βαθμούς.

Εργαστηριακές εξετάσεις

Οι εργαστηριακές εξετάσεις που μπορούν να παραγγελθούν περιλαμβάνουν:

• κλινική ανάλυση αίματος και ούρων.
• βακτηριοσκόπηση και καλλιέργεια ιζημάτων ούρων και έκκρισης προστάτη - εξέταση δειγμάτων σε μικροσκόπιο για την παρουσία βακτηρίων.
• ένα επίχρισμα απόρριψης από την ουρήθρα (εάν υπάρχει απόρριψη).
• προσδιορισμός του επιπέδου του ειδικού προστατικού αντιγόνου (PSA).

Εάν μια κλινική εξέταση αίματος δείξει αυξημένο επίπεδο λευκοκυττάρων (από 10–12 ανά οπτικό πεδίο), αυτό θα υποδηλώνει την παρουσία φλεγμονής. Η οξεία λοιμώδης προστατίτιδα χαρακτηρίζεται από αύξηση των ουδετερόφιλων, ενός τύπου λευκών αιμοσφαιρίων του οποίου η κύρια λειτουργία είναι να καταστρέφει παθογόνα βακτήρια. Υπάρχει επίσης μείωση στο επίπεδο των ηωσινόφιλων (κάτω από το 1% όλων των λευκοκυττάρων), μιας άλλης ομάδας λευκοκυττάρων που είναι υπεύθυνη για την προστασία του οργανισμού από πρωτεΐνες ξένης προέλευσης. Η αντίδραση καθίζησης ερυθροκυττάρων, ή ερυθροκύτταρα, είναι ένας άλλος δείκτης μιας γενικής κλινικής εξέτασης αίματος και υποδεικνύει επίσης την παρουσία μιας παθολογικής διαδικασίας στον οργανισμό εάν η τιμή της υπερβαίνει τα 10 mm/h. Ο ρυθμός καθίζησης αυτών των κυττάρων του αίματος αυξάνεται με την αύξηση της συγκέντρωσης στο πλάσμα του αίματος των δεικτών της φλεγμονώδους διαδικασίας: πρωτεΐνες ινωδογόνου και ανοσοσφαιρίνες, καθώς και C-αντιδρώσα πρωτεΐνη.

Η βακτηριοσκόπηση του ιζήματος των ούρων και της έκκρισης του προστάτη θα υποδείξει την παρουσία και τον αριθμό παθολογικών μικροοργανισμών σε αυτά τα βιολογικά υγρά και χάρη στην καλλιέργεια για ευαισθησία στα αντιβιοτικά, ο τύπος των βακτηρίων θα καθοριστεί για περαιτέρω επιλογή θεραπείας. Ο αιτιολογικός μικροοργανισμός μπορεί να προσδιοριστεί, μεταξύ άλλων, με τη λήψη ενός επιχρίσματος εκκρίματος από την ουρήθρα για μικροσκοπική εξέταση.

Το τεστ ειδικού προστατικού αντιγόνου είναι μια δοκιμασία διαλογής με τη μορφή ενδοφλέβιας εξέτασης αίματος για μια πρωτεΐνη που παράγεται αποκλειστικά από τα κύτταρα του προστάτη. Το πρότυπο πρωτεΐνης εξαρτάται από την ηλικία του άνδρα και κυμαίνεται από 2, 5 ng/ml για ηλικίες 41–50 ετών έως 6, 5 ng/ml για άνδρες άνω των 70 ετών. Η αύξηση του επιπέδου αυτής της πρωτεΐνης πάνω από το ηλικιακό πρότυπο σημαίνει την ανάγκη για βιοψία - ανάλυση ιστού για ογκολογία. Ωστόσο, υπερβολική περιεκτικότητα σε πρωτεΐνη μπορεί επίσης να παρατηρηθεί λόγω φλεγμονής του αδένα του προστάτη.

Τα επίπεδα του PSA μπορεί επίσης να αυξηθούν ελαφρώς με καλοήθη διόγκωση (αδένωμα) του προστάτη και ως αποτέλεσμα λοιμώξεων του ουροποιητικού συστήματος.

Πρότυπα PSA που σχετίζονται με την ηλικία - πίνακας

Ηλικιακή κατηγορία	Κανόνας PSA
Κάτω των 40 ετών	λιγότερο από 2, 5 ng/ml
40-49 ετών	2, 5 ng/ml
50-59 ετών	3, 5 ng/ml
60-69 ετών	4, 5 ng/ml
Πάνω από 70 ετών	6, 5 ng/ml

Ενόργανες μελέτες

Δεδομένου ότι καμία από τις δοκιμές ή αναλύσεις μεμονωμένα δεν παρέχει πλήρη εγγύηση για τη σωστή διάγνωση, άλλες μέθοδοι - οι ενόργανες - μπορούν να χρησιμοποιηθούν ως μέρος μιας ολοκληρωμένης διάγνωσης. Αυτά περιλαμβάνουν:

1. Ουροδυναμική μελέτη της ουροδόχου κύστης- μια πολύπλοκη μέθοδος οργάνων με χρήση ειδικού εξοπλισμού σάς επιτρέπει να προσδιορίσετε εάν η κύστη έχει αδειάσει πλήρως, τον ρυθμό ροής ούρων, την πίεση μέσα στην ουροδόχο κύστη και την ουρήθρα και επίσης να αξιολογήσετε την επίδραση της προστατίτιδας στην κανονική ούρηση. Αυτή η μελέτη συνιστάται για άτομα με χρόνια προβλήματα του ουροποιητικού: διαλείπουσα ή λεπτή ροή, ακράτεια, συχνουρία κ. λπ. Πριν την εξέταση εισάγεται στην ουρήθρα του ασθενούς σε οριζόντια θέση ένας ειδικός καθετήρας-αισθητήρας, ο οποίος συνδέεται και με εξοπλισμό μέτρησης. Στη συνέχεια, του ζητείται να πιει μια ορισμένη ποσότητα καθαρού νερού, καταγράφοντας ταυτόχρονα την αίσθηση της γεμάτης κύστης, την πρώτη παρόρμηση για ούρηση, την ύπαρξη διαρροών ούρων κ. λπ. Στη συνέχεια ο ασθενής μεταφέρεται σε μια ειδικά εξοπλισμένη καρέκλα, στην οποία θα χρειαστεί να ανακουφιστεί όσο είναι ακόμα υπό τον έλεγχο αισθητήρων και εξοπλισμού που κάνει τις απαραίτητες μετρήσεις. Η διαδικασία αποτελείται από πολλά στάδια, καθένα από τα οποία διαρκεί περίπου μισή ώρα. Τα αποτελέσματα της ουροδυναμικής μελέτης δίνονται στον ασθενή αμέσως μετά την ολοκλήρωσή της.

2. Απεικόνιση με υπερήχους (ΗΠΑ)- η μέθοδος χρησιμοποιείται ως διάγνωση υφιστάμενων διαταραχών και ενδείκνυται επίσης για άνδρες μετά την ηλικία των 45 ετών ετησίως ως πρόληψη της προστατίτιδας και άλλων ασθενειών των αδένων. Η μελέτη πραγματοποιείται το πρωί με άδειο στομάχι χρησιμοποιώντας μηχανή υπερήχων μέσω του πρόσθιου κοιλιακού τοιχώματος με κύστη γεμάτη με καθαρό νερό, καθώς και με την εισαγωγή ενός ειδικού αισθητήρα βάθους 5-7 cm στο ορθό (ορθική μέθοδος) ή μέσω της ουρήθρας. Η διαδικασία είναι απολύτως ασφαλής και σας επιτρέπει να προσδιορίσετε το περίγραμμα, το μέγεθος και την κατάσταση μεμονωμένων περιοχών του προστάτη αδένα. Ο όγκος ενός υγιούς προστάτη είναι περίπου 20-25 cm³. Το μέγιστο μήκος, πλάτος και πάχος είναι 3, 5 cm, 4 cm και 2 cm αντίστοιχα.
3. Απεικόνιση μαγνητικού συντονισμού (MRI)- η μέθοδος σάς επιτρέπει να μελετήσετε λεπτομερώς τη δομή, την πυκνότητα, την κατάσταση και ακόμη και τη ροή του αίματος του προστάτη· μερικές φορές, για καλύτερη επισκόπηση, εγχέεται ενδοφλεβίως ένα πρόσθετο σκιαγραφικό. Η εξέταση πραγματοποιείται επίσης για τη διαφοροποίηση της προστατίτιδας από την ογκολογική. Ένα μηχάνημα μαγνητικής τομογραφίας είναι ένας μεγάλος κύλινδρος που περιβάλλεται από έναν μαγνήτη, μέσα στον οποίο γλιστράει ένα ιατρικό τραπέζι με έναν ασθενή μέσα, σαν ένα τούνελ. Το άτομο θα πρέπει να φορά φαρδιά ρούχα χωρίς μεταλλικά εξαρτήματα και να απέχει από βαριά τροφή 10-12 ώρες πριν από τη διαδικασία. Πριν από την εξέταση, είναι επιτακτική ανάγκη να αφαιρέσετε ρολόγια, κοσμήματα και κάθε άλλο μεταλλικό αντικείμενο. Εάν ο ασθενής έχει εμφυτεύματα που περιέχουν μέταλλο ή καρδιακές συσκευές στο σώμα του ασθενούς, η διαγνωστική μέθοδος MRI αντενδείκνυται. Για τη διεξαγωγή της διαδικασίας, χρησιμοποιείται συχνότερα ένας διορθικός αισθητήρας (αν και είναι δυνατός χωρίς αυτόν), έχοντας προηγουμένως καθαρίσει το ορθό με κλύσμα. Η νοσοκόμα εισάγει τον αισθητήρα και τον ασφαλίζει με μια ειδική περιχειρίδα μιας χρήσης. Καθ' όλη τη διάρκεια της εξέτασης, που είναι περίπου 30 λεπτά, ο ασθενής πρέπει να ξαπλώνει όσο πιο ακίνητος γίνεται. Η διαδικασία είναι ανώδυνη.

4. Κυστεοσκόπηση- εξέταση των βλεννογόνων της ουρήθρας και της ουροδόχου κύστης με χρήση κυστεοσκόπιου - μακρόστενος καθετήρας με λαμπτήρα και κάμερα στο άκρο με τοπική αναισθησία. Η διαδικασία πραγματοποιείται αφού γεμίσει η κύστη. Η διάρκεια της κυστεοσκόπησης είναι περίπου 15 λεπτά. Η μέθοδος σας επιτρέπει να αξιολογήσετε την κατάσταση του ουροποιητικού συστήματος, αποκλείοντας άλλες πιθανές ασθένειες που προκαλούν προβλήματα με την ούρηση.
5. Βιοψία προστάτη- είναι απαραίτητη διαδικασία εάν, μετά από ολοκληρωμένη εξέταση, ο γιατρός υποψιαστεί κακοήθη διαδικασία στον προστάτη. Πρέπει να αποκλειστεί ή να επιβεβαιωθεί για να επιλέξετε θεραπευτικές τακτικές. Η διαδικασία πραγματοποιείται σε εξωτερικά ιατρεία με την εισαγωγή μιας βελόνας παρακέντησης μέσω του ορθού του ασθενούς και τη λήψη δείγματος προστατικού ιστού. Ένα τοπικό αναισθητικό εγχέεται στον πρωκτό και στη συνέχεια, όταν έχει δράσει, ένας καθετήρας υπερήχων με προσάρτημα βελόνας εισάγεται στο έντερο. Υπό την καθοδήγηση υπερήχων, ο χειρουργός καθορίζει τα σημεία από τα οποία είναι απαραίτητο να "τσιμπήσει" υλικό για ανάλυση. Συνήθως υπάρχουν έως και 18 διαφορετικά σημεία στο όργανο. Η βιοψία δεν προκαλεί πόνο· μετά την εξάντληση της αναισθησίας, είναι δυνατή μόνο ελαφριά ενόχληση.

Εάν ένας ασθενής εμφανίσει επαναλαμβανόμενα επεισόδια ουρολοίμωξης και προστατίτιδας, ο ειδικός θα συνταγογραφήσει μια πλήρη ολοκληρωμένη εξέταση του ουρογεννητικού συστήματος για τον εντοπισμό ανατομικών ανωμαλιών.

Διαφορική διάγνωση

Τα συμπτώματα της οξείας προστατίτιδας μπορεί να μοιάζουν με φλεγμονή της ουροδόχου κύστης ή της ουρήθρας. Σε όλες τις περιπτώσεις, τα συμπτώματα περιλαμβάνουν επώδυνη και συχνή ούρηση. Αλλά η οξεία προστατίτιδα διακρίνεται από έντονα συμπτώματα γενικής δηλητηρίασης και πρόσμιξη πύου στα ούρα και τις εκκρίσεις. Η εξέταση ψηλάφησης του προστάτη θα είναι επώδυνη και θα αποκαλύψει αύξηση του μεγέθους του αδένα, κάτι που δεν θα συμβεί με κυστίτιδα ή ουρηθρίτιδα.

Οι γιατροί λένε ότι η φλεγμονή του προστάτη δεν αυξάνει τον κίνδυνο καρκίνου του προστάτη.

Η χρόνια φλεγμονή του προστάτη αδένα πρέπει να διαφοροποιείται σε νεαρούς άνδρες με σύμπλεγμα ανογεννητικών συμπτωμάτων και βλαστικό ουρογεννητικό σύνδρομο. Αυτές οι ασθένειες μπορούν να διακριθούν μόνο με την ανάλυση των εκκρίσεων του προστάτη για την παρουσία βακτηρίων. Σε άνδρες άνω των 45 ετών, είναι απαραίτητο να αποκλειστεί η ογκολογία και το αδένωμα του προστάτη, που στα αρχικά στάδια είναι τις περισσότερες φορές ασυμπτωματικά, σε αντίθεση με τη φλεγμονή του προστάτη. Για μια πιο λεπτομερή ανάλυση, ο ουρολόγος θα συνταγογραφήσει μια εξέταση PSA και στη συνέχεια, εάν είναι απαραίτητο, μια βιοψία.

Η προστατίτιδα μπορεί να είναι μια οξεία βακτηριακή νόσος, η οποία συχνά αντιμετωπίζεται εύκολα με αντιβιοτικά, ή μια χρόνια ασθένεια που υποτροπιάζει και απαιτεί συνεχή ιατρική παρακολούθηση και έλεγχο. Σε κάθε περίπτωση, μόνο ένας ειδικός στον τομέα της ουρολογίας και της ανδρολογίας μπορεί να διαγνώσει σωστά τη νόσο.